ჯეიმს მარსონი
8 ოქტომბერი 2008
ძლიერი ადამიანი, ძლიერი ქვეყანა – აი იმიჯი, რომლის შექმნასაც პუტინი ცდილობს. მაგრამ გაუძლებს კი მისი იმიჯი ეკონომიკური კრიზისით გამოწვეულ გამოცდას?
ეჭვი არ შეგეპაროთ: პუტინი ნამდვილი მამაკაცია. შარშან, ციმბირში ვიზიტისას, თევზაობის დროს, რაღაც მომენტში ყველას თვალწინ გაიხადა და თავისი ნავარჯიშები ტორსი ყველას გვიჩვენა; აგვისტოში, გმირულად გადაარჩინა გადამღები ჯგუფი, როდესაც ვეფხვს ინექციით დამაძინებელი საშუალება გაუკეთა. ორი დღის წინ, კი თავის დაბადების დღეზე, ძიუდოზე გადაღებული ფილმის DVD-გამოცემის პრეზენტაცია მოწყო.
ჩვენ ძალიან იშვიათად ვახერხებთ პუტინის პირად ცხოვრებაზე რაიმე ინფორმაციის მოპოვებას. მისი შვილები პრესის ობიექტივში არ ხვდებიან – ეს სპეციალურად კეთდება. ხელისუფლებამ მკაცრი რეაქცია მისცა ერთ-ერთ გაზეთში გამოქვეყნებულ ცნობაზე, რომ პუტინი ახალგაზრდა ტანმოვარჯიშეზე დაქორწინებას აპირებდა. თუმცა, პუტინის პირადი ცხოვრების ფრაგმენტული სურათები, რომლებიც ჩვენამდე აღწევს, მისი ძლიერი, მტკიცე ხასიათის ხაზგასმას ემსახურება.
კუნთიანი ძიუდოისტის იერი, რომელსაც შავი ქამარიც აქვს, მისი როგორც პოლიტიკოსის იმიჯს ამყარებს: იგი ქმედებების ადამიანია, რომელიც სისულელეზე დროს არ ხარჯავს - საქმის და არა ლაპარაკის კაცი. სამხრეთ ოსეთში ომის დროს პეკინიდან ფრონტზე გაიქცა, მაშინ როდესაც დიმიტრი მედვედევი მოსკოვში იჯდა და საქმიან კოსტიუმში გამოწყობილ განდგომილ და სახტად დარჩენილ ბატონს გავდა.
პუტინისთვის დამახასიათებელი "გმირი მებრძოლის" იერი, ხშირად უპირისპირდება შთაბეჭილებას, რომელსაც ელცინი ტოვებდა, - ის მოხუცს, ავადმყოფს და მთვრალს გავდა. პუტინის სტილი იმ იდეის გამყარებას ემსახურება, რომლის მიხედვითაც დაჩოქილი რუსეთი ფეხზე დგება და 1990-ანი წლების დემოკრატიული ფიასკოს შემდეგ, კვლავ ძლიერ ქვეყნად ყალიბდება. რუსებისთვის განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი ის არის, რომ პუტინი დასავლეთს და ოლიგარქებს ენერგიულად უპირისპირდება.
პუტინის მუდმივად კონტროლირებადი იმიჯი, მისი ფიგურის გარშემო კვაზიწმინდანის შარავანდის მსგავს გაურკვევლობაში გადაიზარდა. მეფეს "მეფე-ბატონს" ეძახდნენ, დედამიწაზე ის ღმერთის ნაცვლად ითვლებოდა; სტალინის და ლენინის კულტი აქცენტს ძალაზე, შეუპოვრობასა და წარმატებაზე აკეთებდა.
პუტინის კულტი, ზემოთხსენებული ბელადების მსგავსად, შემდეგ კონცეფციას ეფუძნება: ის სულით ხორცამდე ხალხის შვილია, იმ გაგებით, რომ აძლიერებს რა რუსეთს, იგი ცხოვრებაში ხალხის იდეების გამტარებელია, მაგრამ იმავდროულად მიუწვდომელია მისტიკური თვალსაზრისით. მართალია პუტინი ქუჩის ენაზე მეტყველებს (ოდესღაც პრესკონფერენციაზე მან განაცხადა, რომ ჩეჩენ ტერორისტებს "ჩარეცხავს"), მაგრამ მასზე ინფორმციის დეფიციტი ნიშნავს, რომ პუტინი გარკვეულწილად გამოცანად რჩება, რაც მას თითქმის ზეადამიანის იმიჯს უქმნის.
ამ კვირაში პუტინის კულტის კიდევ ერთი წმინდა ადგილი გაჩნდა: ჩეჩნეთის პრეზიდენტმა რამზან კადიროვმა მისი სახელი გროზნოს ერთ-ერთ ქუჩას დაარქვა. სწორედ სისხლიანმა ომმა, რომლის მიზანიც ამ რესპუბლიკაზე რუსეთის კონტროლის აღდგენა იყო, პუტინს "მაგარი ბიჭის" იმიჯი შესძინა და დიდწილად განსაზღვრა მისი გამარჯვება 2000 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში.
დღესდღეობით ძლიერი ადამიანის იმიჯი ჰარმონიულად ერწყმის მთავარ იდეას, რომლის პროპაგანდასაც კრემლი გაუთავებლად ეწევა – წარმოდგენებს რუსეთზე, როგორც ძლიერ და მდიდარ ქვეყნაზე. მაგრამ რა მოხდება, როდესაც ეს ყველაფერი დაიშლება?
ბოლო დროს რუსეთის საფონდო ბირჟას მძიმე დღეები უდგას. ამ პროცესს ბიძგი მისცა პუტინის აგრესიულმა გამონათქვამებმა კომპანია "მეჩელის" მისამართით და აგვისტოს ომმა საქართველოსთან. თუკი ეკონომიკური კრიზისი და შესაბამისად ნავთობზე ფასების სერიოზული ვარდნა გაგრძელდება, საინტერესოა, როგორ აისახება პუტინის იმიჯზე "დომინოს ეფექტი".
No comments:
Post a Comment