დუგლას დენიელი
5 ოქტომბერი 2008
ვაშინგტონი (AP) - როდესაც ვიცე-პრეზიდენტობის კანდიდატმა სარა პეილინმა განაცხადა, რომ დემოკრატი ბარაკ ობამა ”ვერ იჩენს სათანადო სიმტკიცეს ტერორისტების წინააღმდეგ” და ვერ აღიქვამს ამერიკას ისე, როგორც დანარჩენი ამერიკლები, მას ერთი მიზანი ამოძრავებდა: გადაერჩინა რესპუბლიკელთა შერყეული პოზიციები.
და თუმცა პეილინმა შესაძლოა დასახულ მიზანს მიაღწიოს, მაგრამ მისი ბრალდებების უსაფუძვლობის გამო და იმის გამოც, რომ ეს გამოსვლა რასისტული შეფერილობის ქვეტექსტს შეიცავდა, მაკკეინს, ალბათ, სანანებელი გაუხდება.
პეილინის შეტევა ერთ რამეზე მიგვანიშნებს, ჯო ბაიდენთან მისი ენერგიული დებატები მხოლოდ დასაწყისი იყო და ის საპრეზიდენტო არჩევნების მოსაგებად თავისი როლის გააქტიურებას აპირებს.
”ჩვენი ოპონენტი... ვინც ამერიკას ხედავს, როგორც რაღაცას არასრულყოფილს, იმდენად არასრუყოფილს, რომ ტერორისტებთან, რომლებიც საკუთარ ქვეყანას საფრთხეს უქმნიან, საკმაო სიმტკიცეს ვერ ავლენს”-უთხრა პეილინმა დონორების ჯგუფს ენგლვუდში, კოლორადოში.
”ეს კაცი ვერ აღიქვამს ამერიკას ისე, როგორც თქვენ და მე ”-განაცხადა პეილინმა-”ჩვენ ამერიკას მსოფლიოსთვის სიკეთის მომტან ძალად მივიჩნევ, ის განსაკუთრებული, გამორჩეული ქვეყნა გვგონია”.
თავის მხრივ, ობამაც შეტევაზე გადავიდა და 72 წლის სენატორს ”ექსცენტრული” უწოდა. ამით იმაზე მიანიშნა, რომ მაკკეინის ასაკი შესაძლოა პრობლემად იქცეს.
”ჩვენი ფინანსური სისტემა საფრთხეშია”, აცხადებს დიქტორი ობამას ახალ კლიპში ”ჯონ მაკკეინი კი ამ დროს უცნაურად იქცევა. მას ეკონომიკისა არაფერი ესმის”.
კლიპი, რომელიც ტელევიზიით ორშაბათიდან გადის, კრიზისზე მაკკეინის რეაქციის ობამასთვის სასარგებლოდ გამოყენებას ცდილობს. რესპუბლიკელები ობამას პიროვნულ თვისებებს აკრიტიკებენ, ობამა, კი მათ ეკონომიკურ კონცეფციას.
პეილინი უპირველესად ყოვლისა, სწორედ ობამას პიროვნულ თვისებებს აფასებს და თანაც ვითარებას არასწორ კონტექსტში წარმოაჩენს.
მისი მინიშნებები ობამასა და ვილიამ აიერსის ურთიერთობებზე, რომელიც ვიეტნამის ომის დროს სტუდენტური ექსტრემისტული მოძრაობის წევრი იყო, არა მხოლოდ გაზვიადებული, არამედ უკიდურესად მცდარია. მიუხედავად იმისა, რომ ობამა და აიერსი წლების წინ ერთად მუშაობდნენ, იმის მტკიცებულება, რომ ისინი ოდესმე მეგობრობდნენ, ან თუნდაც შედარებით მჭიდრო კონტაქტი ჰქონდათ, უბრალოდ არ არსებობს.
იმ დროს, როდესაც ექსტრემისტული სტუდენტური ორგანიზაცია ” Weather” მოქმედებდა, ობამა ბავშვი იყო. გარდა ამისა, მან aიერსის რადიკალური შეხედულებანი და ქმედებები დაგმო.
ამ განცხადებით, პეილინმა თავისი მეწყვილის, მაკკეინის ტრადიციულ აგრსიულ სტილს მიბაძა, განაცხადა რესპულიკელმა ექსპერტმა რიჩ გელენმა.
”როგორც ჩანს, სარა პეილინისადმი, როგორც კანდიდატისადმი, მისი წინა გამოსვლის შემდეგ, ნდობით განიმსჭვალნენ ”- ამბობს გელენი-”მგონი, მისით იმდენად კმაყოფილები არიან, რომ ამომრჩევლებთან ობამაზე გალაშქრებაც კი დააკისრეს”.
პეილინის პროვიკაციულმა ბრალდებებმა საზოგადოებისა და მედიის ყურადღება ეკონომიკური კრიზისიდან ახალ პრობლემაზე გადაიტანა, რაც რესპუბლიკელებს ძალიან სჭირდებოდათ, რადგან მაკკეინმა Wall Street-ის გადარჩენის გეგმას მხარი დაუჭირა, მუხედავად იმისა, რომ თვითონაც სკეპტიკურად იყო განწყობილი და, ამასთანავე ამ ნაბიჯით, კონსერვატორებიც აღაშფოთა.
“დისკუსიის თემატიკა რადიკალურად შეცვალეს”-განაცხდა დემოკრატმა ექსპერტმა ჯენი ბაკუსმა-”მაგრამ პრობლემაა ისაა, ვინ არის გზავნილის ავტორი. თუ დაბომბვას იწყებ, ფუმფულა ბაჭია ამ მისიის შესასრულებლად ვერ გამოგადგება. არა მგონია, ვინმე სარა პეილინს სერიოზულად აღიქვამდეს”.
პეილინის განცხადების კიდევ ერთი მიზანი ასეთი იყო: მილიონობით ამომრჩეველი, რომელსაც გადაწყვეტილება ჯერ არ მიუღია და ამიტომ ორივე მხარისთვის პოტენციურ მხარდამჭერს წარმოადგენს, სულ ერთი თვეა, რაც საარჩევნო კამპანიის მსვლელობას ადევნებსთვალს. სწორედ მათთვის წამოიწყეს ობამას გარემოცვის ხელახალი განხილვა.
მაკკეინის ბანაკი ობამას ახლა აიერსს აკავშირებს, ადრე ამავე კონტექსტში ცნობილ კრიმინალ ანტოინ ”ტონი” რეზკოზე და საეჭვო რეპუტაციის მღვდელზე, იერემია რაითზე ლაპარაკობდნენ. პეილინმა ძველი კონტექსტი ახალი არგუმენტებით შეავსო.
მსგავსი შემთხვევები სხვა საარჩევნო კამპანიებსაც ახსოვს. 1988 წელს რესპუბლიკელმა ჯორჯ ბუშმა (უფროსმა) მიზანში დემოკრატი მაიკლ დუკაკისი ამოიღო და საკმაოდ ეფექტურადაც. დუკაკისმა ცნობილი მკვლელი ვილი ჰორტონი შეიწყალა და ციხიდან გაათავისუფლა. მან კი ცოტა ხნის შემდეგ ერთი ქალი გააუპატიურა, ხოლო მეორე, მისი კომპანიონი, დაჭრა. ეს ფაქტი სარეკლამო კლიპებში სექტემბერსა და ოქტომბერში გაახმაურეს.
2004 წელს ვიეტნამელმა ვეტერანებმა ჯონ კერის საომარი წარსული ეჭვქვეშ დააყენეს. კამპანია 2004 წლის გაზაფხულზე დაიწყეს, სასურველი შედეგი კი უკვე ზაფხულის მიწურულს მიიღეს.
”დარჩენილი ოთხი კვირა მარადიულობას უდრის. საარჩევნო კამპანიისთვის ეს ძალიან დიდი დროა”-მიაჩნია რესპუბლიკელთა ექსპერტს ჯორჯ გეილორდს-” მიმაჩნია, რომ ობამას წარსულის, მისი სამეგობრო წრის განხილვა სავსებით მისაღები სტრატეგიაა”.
პეილინი აშკარად გამოხატულ რასისტულ განცხადებებს, რა თქმა უნდა მოერიდა, მაგრამ როდესაც თეთრკანიან აუდიტორიასთან პრეზიდენტობის შავკანიან კანდიდატს ტერორისტებთან კავშირში სდებ ბრალს და იმასაც ამატებს, რომ ის ვერ ხედავს მათეულ ამერიკას, განცხადების ქვეტექსტის სხვაგვარად წაკითხვა უბრალოდ შეუძლებელია.
11 სექტემბრის შემდეგ ამერიკაში სიტყვა ტერორისტი პირდაპირ ასოცირდება მუქკანიან რადიკალ მუსლიმთან. არავის ახსენდება სამამულო წარმოების ანარქისტები, რომლებიც 40 წლის წინ მოქმედებდნენ. ობამას საარჩევნო კამპანიის სტარტზეც, როცა მის წარმოშობაზე და ნათესავებზე ცოტა რამ იყო ცნობილი, ინტერნეტში უამრავი ინსინუაცია გაჩნდა-უცხოეთში დაბადებულ კანდიდატს ტერორისტებთან კავშირში სდებდნენ ბრალს.
უნდოდათ ეს, თუ არა მაკკეინის გუნდში, სიტყვები ”სხვანაირი, ჩვენგან განსხვავებული” -პოტენციურად რასისტულია. ე.ი. თუ კანდიდატი ჰავაიზე დაიბადა, გინდაც ქრისტიანი იყოს, ის სულით არა-ამერიკელია.
პეილინის სიტყვებმა ასეთი შეკითხვა დაბაგა, აპირებს თუ არა მაკკეინის ბანაკი საარჩევნო კამპანიის ბოლო თვე ეიერსთან, რეზკოსთან და რაითთან ობამას კავშირების განხილვას მიუძღვნას.
რაითის საკითხის ხელახალი წამოწევა მაკკეინის მიერ დადებულ პირობას აბათილებს, რომლის თანახმადაც ობამას ყოფილი მოძღვრის თემა ამოწურულად და გმოცხადდა და ისიც ითქვა, რომ კამპანია სხვა, ახალი სტრატეგიით წარიმართება. სხვათა შორის, 2000 წლის საარჩევნო კამპანიაში ის თავად ემსხვერპლა რასისტული შეფერილობის განცხადებებს.
მაგრამ, ფაქტია, რასისტული თემატიკა მაკკეინმა გამიზნულად ამოატივტივა. ამ წლის დასაწყისში რაითის ქადაგებებით ოპერირებამ ობამა აიძულა უარი ეთქვა საარჩევნო კამპანიისას რასობრივ საკითხებთან დაკავშირებულ დისკუსიაზე-ამერიკის მიერ მიცემულ აღთქმაზე, უზრუნველყოს ნებისმიერი ადამიანი თანაბარი უფლებებით.
ხანდახან მაკკეინს თავისი წარსული გადაწყვეტილებების მონანიება უწევს- ასე მოინანია, როცა მარტინ ლუთერ კინგის საპატივცემულოდ დღესასწაულის დაწესება გააპროტესტა, როცა სამხრეთ კაროლინის კაპიტოლიუმზე კონფედერატთა დროშას დაშვებას არ დაეთანხმა.
როცა 2008 წლის საარჩევნო კამპანია ჩაივლის, მაკკეინს პეილინის მიერ გაკეთებული განცხადებების მონანიებაც მოუწევს, მით უფრო მაშინ, თუ არჩევნები მისი გამარჯვებით დასრულდა.
No comments:
Post a Comment