ლავროვი - ჯარების გაყვანის შემდეგ

8 ოქტომბერი

რუსულმა ჯარებმა საქართვლოს ტერიტორიაზე სეპარატისტული რეგიონების, აფხაზეთისა და საქართველოს მახლობლად განთავსებული ე.წ. ბუფერული ზონები დატოვეს. რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრი სერგეი ლავროვი BBC-ის იმაზე ესაუბრება, თუ როგორ ხედავს რეგიონის მომავალს.

BBC: მინისტრო, ბუფერული ზონებიდან ჯარების გაყვანა დაიწყო. შეგიძლიათ, თუ არა იმის გარანტირება, რომ პროცესი 10 ოქტომბრისთვის დასრულდება?

ლავროვი: აბსოლუტურად. ჯარების გაყვანა სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიების მახლობელ სივრცეებში ევროკავშირის მეთვალყურეთა შემოსვლითაა განპირობებული.

შეირაღებული ძალების გაყვანა დაიწყო ძალიან მალე მას შემდეგ, რაც ევროკავშირის პირველივე კონტინგენტი ჩამოვიდა და აუცილებლად დასრულდება 10 ოქტომბრისთვის, პრეზიდენტ მედვედევისა (რუსეთი) და სარკოზის (საფრანგეთი) შეთანხმების თანახმად.

ჩვენ ჩვენი მშვიდობისმყოფელების მეშვეობით ევროკავშირის მეთვალყურეებთან მოლაპრაკებებს ვაწარმოებთ შემდგომი პროცედურების ჩატარების აუცილებლობაზე. უნდა გაირკვეს რას ვუტოვებთ ევროკავშირის მეთვალყურეებს, გარდა ამისა საჭიროა იმ დოკუმენტების ხელმოწერა, რომელიც დაადასტურებს, რომ მათ ჩაიბარეს შესაბამისი ტერიტორიები.

იმის გამო, რომ ევროკავშირმა... სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის წინააღმდეგ ძალის გამოუყენებლობის შესახებ პირობის გარანტორობა იკისრა, ძალიან მნიშვნელოვანია ყველა პროცედურის სკრუპულოზურად ჩატარება.

ჩვენ ჩვენ ევროპელ მეგობრებს მოვახსენეთ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის წინააღმდეგ ამ ბოლო დროს განხორციელებულ პროვოკაციათა მთელ სერიაზე, რამაც ჩვენი შეშფოთება გამოიწვია. ამიტომ ვთხოვეთ მათ, სერიოზული ყურადღება დაუთმონ ამ არეალის დაცვას ლეგალური და არალეგალური შეიარაღებული ჯგუფებისგან, რა თქმა უნდა, ეს არ ეხება ქართულ პოლიციას, რომელმაც აქ კანონი უნდა აღასრულოს და წესრიგი დაიცვას.

BBC: ნება დამრთეთ კითხვა სხვაგვარად დავსვა. რამდენიმე მეთვალყურე გუშინ სამხრეთ ოსეთის მილიციამ შეაჩერა. აკონტროლებთ, თუ არა თქვენ ამ მილიციას?

ლავროვი: ეს სივრცე, სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის მახლობლად, მთლიანად ევროკავშირის მეთვალყურეთა კონტროლს დაექვემდებარება.

როდესაც გეგმას განვიხილავდით, ჩვენ ვვარაუდობდით, რომ ევროკავშირი აქ არა მხოლოდ მეთვალყურეებს, არამედ საერთაშორისო პოლიციასაც განათავსებდა, რადგან ვიცოდით, რომ ბუფერული ზონები, როგორც მათ ვუწოდებთ, ძალიან ფხიზელ მონიტორინგს მოითხოვს და კანონისა და წესრიგის დაცვა აქ განსაკუთრებული ყურადღების საგანი უნდა იყოს.

ევროკავშირი, მოცემული მომენტისთვის, პოლიციის განთავსებისთვის მზად არ არის, მაგრამ ჩვენ იმითაც კმაყოფილნი ვართ, რომ მეთვალყურეთა არსებული რაოდენობა მოვალეობის შესრულებას შეუდგა.

რა თქმა უნდა, უნდა ჩამოყალიბდეს გარკვეული მექნიზმები, რომლებიც დაარეგულირებენ ურთიერთობას ერთი მხრივ, სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლებსა და რუსულ ჯარებს, (ისინი აქ განთავსდნენ სამხრეთ ოსეთის მოთხოვნით) შორის და მეორე მხრივ, საქართველოს ტერიტორიაზე მყოფ საერთაშორისო დამკვირვებელთა შორის.

BBC: თქვენ ლაპარაკობთ იმაზე, რომ მათ სკრუპულოზურად უნდა დაიცვან კანონი და წესრიგი ამ ტერიტორიებზე, ხომ არ მიგაჩნიათ, რომ თუ ისინი ამ ამოცანას ადეკვატურად ვერ აღასრულებენ, თქვენ ამ ტერიტორიებზე დაბრუნების უფლება გექნებათ?

ლავროვი: არა, არა. მათ საფრანგეთის პრეზიდენტის სახელით, რომელიც ამავე დროს ევროკავშირის პრეზიდენტია, სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის წინააღმდეგ ძალის გამოუყენებლობის შესახებ პირობის გარანტორობა იკისრეს. ეს უკვე ევროკავშირს ეხება, თუ გნებავთ, ეს ევროკავშირის ღირსების საქმეა.

BBC: ასე რომ მათი გჯერათ?

ლავროვი: დიახ, ჩვენ მათი გვჯერა.

BBC: დაიშვებიან თუ არა ისინი აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიებზე?

ლავროვი: რისთვის? ევროკავშირი, (ევროკომისიის) პრეზიდენტმა ბაროზომ, პრეზიდენტმა სარკოზიმ და გენერალურმა მდივანმა სოლანამ (ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის ხელმძღვანელმა) ხელი მოაწერეს იმას, რომ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის ტერიტორიებზე საერთაშორისო ძალები დარჩებიან იმ ოდენობით, რაც იყო 7 აგვისტომდე.

ეს ნიშნავს იმას, რომ სამხრეთ ოსეთში უნდა დარჩეს ეუთოს მეთვალყურეთა ის რაოდენობა, რამდენიც იყო საქართველოს შეტევამდე და სამხრეთ ოსეთის მთავრობამ თანხმობა მისცა ამას. მათ ასევე თანხმობა განაცხადეს იმაზე, რომ გაეროს მეთვალყურეთა ის რაოდენობა, რომელიც მუშაობდა აფხაზეთში 7 აგვისტომდე, განაგრძობს თავის საქმიანობას.

ყველაფერი სარკოზი-მედვედევის გეგმაშია გაწერილი. რაც შეეხება დამკვირვებელთა დამატებით რაოდენობას, სრულიად არაორაზროვნად იყო განცხადებული, რომ ისინი განთავსდებიან აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის მახლობელ ტერიტორიებზე.

BBC: მაგრამ ევროკავშირს ეს საკითხი სხვანაირად ესმის.

ლავროვი: ევროკავშირმა... 8 სექტემბერს ხელი მოაწერა სრულიად არაორაზროვან დოკუმენტს, რომელიც ხელმისაწვდომია და არ ტოვებს სხვაგვარი ინტერპრეტაციის არავითარ შესაძლებლობას.

მათ ის ჩაუტანეს (საქართველოს) პრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილს და მან მანიპულირება დაიწყო. მათ ხელი მოაწერეს დოკუმენტის ოთხი ფურცლიდან სამს. ერთში ნათქვამი იყო, რომ მისგან ითხოვენ ძალის გამოუყენებლობას, მეორეში, რომელსაც ხელი მოაწერა, ნათქვამია, რომ ის ეთანხმება ამ წინადადებებს. და კიდევ ერთ ფურცელზე აღნიშნული იყო, რომ ევროკავშირი მზადაა განათავსოს მისია აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის ტერიტორიებზე.

მზადყოფნა არ ნიშნავს იმას, რომ არსებობს შეთანხმება. მე უკვე ვთქვი, რომ მოსკოვში ხელმოწერილ დოკუმენტში ნათლადაა ნათქვამი - მეთვალყურენი განთავსდებიან სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის გარეთ.

BBC: თქვენ გახვედით ბუფერული ზონებიდან, მაგრამ არ გახვედით, ან, როგორც მინიმუმ, ბოლომდე არ გახვედით აფხაზეთიდან და სამხრეთ ოსეთიდან. თქვენ თითოეულ რეგიონში 3800 კაციან კონტინგენტს ტოვებთ. განა ეს არ არის იმ შეთანხმების დარღვევა, რომლის თანახმადაც ჯარი უნდა დაბრუნებოდა 7 აგვისტომდე არსებულ პოზიციებს?

ლავროვი: ეს შეესაბამება 12 აგვისტოს სიტუაციას, როდესაც ჩვენ შევაჩერეთ ომი და შემდეგ დოკუმენტს მოვაწერეთ ხელი . ჩვენ იმ დროს გავიყვანეთ ის დამატებითი ძალები, რომლებიც სამხრეთ ოსეთში საქართველოს შეტევისგან თავდასაცავად შევიდნენ.

კონტინგენტი, რომელიც თქვენ ახლა ახსენეთ, სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთში ახლად აღიარებული ორი სახელმწიფოს მოთხოვნით შევიდნენ, ასე განიხილავს ამ საკითხს რუსეთი, ეს იყო, ლეგიტიმური, დემოკრატიულად არჩეული მთავრობების მოთხოვნა.

ახლა ჩვენი ჯარები აბსოლუტურად სხვა საფუძველზე იმყოფებიან ამ ტერიტორიებზე. პრეზიდენტ დიმირი მედვედევის მიერ სამხრეთ ოსეთთან და აფხაზეთთან ხელმოწერილი ხელშეკრულების საფუძველზე. ამას არაფერი აქვს საერთო სამშვიდობო ჯარებთან. ახლა საუბარი მიდის იმ ქვეყნების უსაფრთხოებაზე, რომელთაც საქართველო ბოლო 16 წლის განმავლობაში არაერთხელ დაესხა თავს.

BBC: მაგრამ განა სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთთან დადებული ორმხრივი ხელშეკრულება არ ეწინააღმდეგება მედვედევ-სარკოზის გეგმის პრინციპებს, სადაც ნათქვამია, რომ უნდა გაიმართოს საერთაშორისო მოლაპარაკება ამ ორი რეგიონის მომავალი სტაბილურობისა და უსაფრთხოების შესახებ?

ლავროვი: არ ეწინააღმდეგება. ეს რეალურად ხელს უწყობს საერთაშორისო დისკუსიებს, რადგან მათ პრაქტიკულ მნიშვნელობას ანიჭებს. კონკრეტულად კი რუსეთის მიერ მიცემული იმ გარანტიების უზრუნველყოფას, რომელთა თანახმად ნებისმიერი თავდასხმა ამ რესპუბლიკებზე, თუ ამის მცდელობა კიდევ იქნება, რისი გამორიცხვაც არ შეიძლება, მიუხედავად, ევროკავშირის გარანტიებისა - მაგრამ ახლა უკვე შეიქმნა დამატებითი გარანტიები იმისა, რომ ნებისმიერი შეტევა სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთზე მოგერიებული იქნება.

BBC: მაგრამ ამაზე საერთაშორისო შეთანხმება არ შემდგარა, განა ასე არ არის?

ლავროვი: ორმხრივი შეთანხმება ჩვენთვის, ისევე როგორც ნებისმიერი ქვეყნისთვის, საერთაშორისო შეთანხმებაა.

BBC: მაგრამ ყველა შესაძლო საერთაშორისო მოლაპარაკების გვერდის ავლით...

ლავროვი: სულაც არა. საერთაშორისო მოლაპარაკებები, რომლებიც 15 ოქტომბერს ჟენევაში დაიწყება, კონკრეტულ საფრთხეზე უნდა კონცენტრირდეს და როგორც ყველამ ვიცით, ის საქართველოს მილიტარიზაციას უკავშირდება.

ამიტომ ჩვენ დაჟინებით უნდა მოვითხოვოთ საქართველოსთვის იარაღის მიწოდების შეწყვეტა, როგორც მინიმუმ, თავდასხმითი მიზნებისთვის.

გარდა ამისა, საკითხი უკავშირდება სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის მომიჯნავე ტერიტორიებზე სპეციალური რეჟიმის შენარჩუნებას, რაც საერთაშორისო მონიტორინგს გულისხმობს. ევროკავშირის, ეუთოსა და გაეროს მონიტორინგს, რომელიც იქ უკვე ხორციელდება.

და კიდევ, ამ ზონებში უნდა გამოირიცხოს ავიაციის გამოყენება, მათ შორის უპილოტო თვითმფრინავების გამოყენებაც, ეს არ ეხება საერთაშორისო მისიას.

იმას, თუ რა ნაბიჯები გადაიდგმება, ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს. რადგან უსაფრთხოების საკითხებზე მოლაპრაკებებს შეეხეთ - მე მესმის, თქვენ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის სტატუსს გულისხმობთ. მართლაც, როდესაც 12 აგვისტოს პრეზიდენტები მედვედევი და სარკოზი პირველ დოკუმენტზე შეთანხმდნენ, იქ ნახსენები იყო საერთაშორისო მოლაპარაკებები სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის სტატუსსა და მათი უსაფრთხოების გარანტიებზე.

როდესაც ეს დოკუმენტი პრეზიდენტმა სარკოზიმ თბილისში ჩაიტანა, სააკაშვილი არ დაეთანხმა სტატუსის საკითხების მოხსენიებას შეთანხმებაში.

ამის შემდეგ პრეზიდენტმა სარკოზიმ დაურეკა პრეზიდენტ მედვედევს და ჰკითხა დაეთანხმებოდა, თუ არა სტატუსთან დაკავშირებული საკითხის მოხსნას. პრეზიდენტმა მედვედევმა უპასუხა, რომ წინააღმდეგი არ იქნებოდა. ასე რომ არ არსებობს არანაირი შეთანხმება, სადაც საერთაშორისო მოლაპრაკებები ამ საკითხზე მოხსენიებული იყოს.

BBC: ე.ი. თქვენი თქმით, სტატუსთან დაკავშირებული საკითხები დახურულია?

ლავროვი: რა თქმა უნდა. პრეზიდენტ სააკაშვილის რეაქციამ პირველ დოკუმენტზე, რომელიც შეთანხმებული იყო პრეზიდენტებს მედვედევსა და სარკოზის შორის 12 აგვისტოს, გაგვიქარწყლა ყოველგვარი ეჭვი და დაგვარწმუნა იმაში, რომ ამ რეგიონების უსაფრთხოების უზრუნველყოფა შესაძლებელი იყო მხოლოდ მათი დამოუკიდებლობის აღიარებით და უსაფრთხოების ხელშეკრულების ხელმოწერით, რაც გავაკეთეთ კიდეც.

ორიგინალი