საქართველომ კასეტური ბომბები გამოიყენა

იოჩი დრიზენი
4 ნოემბერი 2008

ნიუ-იორკული უფლედაცვითი ორგანიზაციის, Human Rights Watch-ის ახალი კვლევების თანახმად, საქართველომ რუსეთთან ზაფხულის ომის დროს გამოიყენა კასეტური ბომბები, რომლებიც გაუმართავობის გამო ქალაქებსა და სოფლებს დაეცა და საქართველოს რამდენიმე მოქალაქე იმსხვერპლა. საქართველომ ამ დასკვნას ”შეუძლებელი” უწოდა.

ჯგუფმა ისიც დაასკვნა, რომ, მოკლე ომის მსვლელობისას, რუსებმა კასეტური ბომბები ასევე ინტენსიურად გამოიყენეს. როგორც პენტაგონის მაღალჩინოსანმა განაცხადა, აშშ-ს სადაზვერვო სამსახურების შეფასებით, კონფლიქტის მსვლელობისას, კასეტური ბომბები ორივე მხარემ გამოიყენა.

უფრო საფუძვლიანმა გამოკვლევამ ცხადყო, რომ ქართული კასეტური ბომბები, როგორც მინიმუმ, 9 ქართულ ქალაქში ჩამოვარდა. მათ შორის, იმ რაიონებიდან დაშორებულ სივრცეებშიც, სადაც საქართველომ აღიარა კასეტური ბომბების გამოყენება რუსული ჯარის წინააღმდეგ, რომელიც თავს დაესხა ქვეყანას სეპარატისტული რესპუბლიკის, სამხრეთ ოსეთის გამო.

საქართველოს მიერ ისრაელში შეძენილი კასეტური ბომბების ”აბსულუტურად დიდი უმეტესობა”, როგორც ჩანს, მწყობრიდან იყო გამოსული-აცხადებს მარკ კარლასკო, პენტაგონის სადაზვერვო სამსახურის ყოფილი მაღალჩინოსანი, რომელიც ახლა Human Rights Watch'-ში მთავარ სამხედრო ანალიტიკოსად მუშაობს. ის ამბობს, რომ ვერ მოხერხდა მათი გაშვება სასურველ სამიზნეებზე, ხოლო ბევრი პატარა ყუმბარა შეჯახებისას საერთოდ ვერ აფეთქდა.

საქართველოს ტერიტორიაზე მიმოფანტულია ათასობით ყუმბარა, რომელიც შესაძლოა უნებლიე შეხებისას აფეთქდეს-განაცხადა მან. ჯგუფმა დაასკვნა, რომამ ყუმბარებმა, სულ მცირე საქართველოს სამი მოქალაქე იმსხვერპლეს, აქედან ორი, უბედური შემთხვევაა - როგორც ჩანს, ისინი აუფეთქებელ ყუმბარებს შემთხვევით შეეხნენ.

საქართველოს თავდაცვის მინისტრმა წერილობით განაცხადა, რომ ომის მსვლელობისას ”მშვიდობიანი მოქალაქეებით დასახლებული სივრცეების მახლობლად და გარშემო” საქართველოს კასეტური ბომბები არ გამოუყენებია. შეუძლებელია, ჩვენს მიერ გასროლილი ჭურვები ჩვენსავე ტერიტორიაზე ჩამოვარდნილიყო-ამბობს მინისტრი.

მაგრამ, სამინისტრო აცხადებს, რომ ქართველი ოფიციალური პირები და სპეციალისტები იარაღის მომწოდებელი კომპანიიდან ატარებდნენ გამოძიებას, რომელთაც უნდა დაედგინათ, იყო, თუ არა შესყიდული იარაღი მწყობრიდან გამოსული.

Human Rights Watch-ი თავისი გამოკვლევის შედეგებს მომავალ ოთხშაბათს ჟენევაში კასეტური ბომბებისადმი მიძღვნილ კონფერენციაზე წარადგენს. ჯგუფის მიერ მოპოვებულმა მასალამ შესაძლოა კიდევ ერთხელ ააგოროს შეშფოთების ტალღა იმ იარაღთან დაკავშირებით, რომლის გამოყენებაც ცხარე დისკუსიის საგანია. მაისში 100-ზე მეტმა ქვეყანამ ის კანონგარეშე გამოაცხადა, თუმცა ყველაზე დიდმა მწარმოებლებმა და მომხმარებლებმა: რუსეთმა, ჩინეთმა, ინდოეთმა და ისრაელმა განაცხადეს, რომ ისინი არ დაემორჩილებიან ამ შეთანხმებას. საქართველომაც ხელშეკრულების ხელმოწერაზე უარი განაცხადა.

კასეტური ბომბები გადააქვთ რაკეტებს, რომელთა გაშვებაც მიწისზედა მობილური დანადგარებით ხორციელდება. მათი მეშვეობით საფეხბურთო მოედნის ზომის სივრცე ასობით პატარა ყუმბარით იბომბება. იმის გამო, რომ კასეტურიოკ

ბომბებით ხშირად იხოცება და სახიჩრდება მშვიდობიანი მოსახლეობა, ჰუმანიტარული ჯგუფები ცდილობენ ეს იარაღი აკრძალულთა კატეგორიაში გადაიყვანონ.

”ეს იარაღი არა მხოლოდ ძალის განურჩეველი და არაპროპროპორციული გამოყენების ხიფათს ქმნის, არამედ იმდენად არასანდოა, რომ შესაძლოა საკუთარი მოსახლეობაც იმსხვერპლო”-ამბობს გარლასკო.

საქართველო დაჟინებით ამტკიცებდა, რომ კასეტურ ბომბებს მხოლოდ რუსული ჯარების წინააღმდეგ, მათ მიერ როკის გვირაბის გადალახვისას იყენებდა. ეს გვირაბი სტრატეგიულად მნიშვნელოვანია, რადგან რუსეთისა და სამხრეთ ოსეთის დამაკავშირებელ არტერიას წარმოადგენს.

საქართველოს წარმომადგენლები ამბობენ, რომ მათ კასეტური ბომბები და შესაბამისი მოწყობილობები ისრაელური კომპანიისგან შეიძინეს. კომპანიის დასახელებაზე უარი ითქვა. პენტაგონმა განაცხადა, რომ საქართველოს ისრაელის სამხედრო ინდუსტრიასთან ხანგრძლივი ურთიერთობა აკავშირებს.

ჯონათან პელედმა, ისრაელის საელჩოს სპიკერმა კომენტარზე უარი განაცხადა. ისრაელის სამხედრო წარმოებების სპიკერმა წერილებზე პასუხი არ გაგვცა.

Human Rights Watch-ის მიერ წარმოდგენილ მასალებზე რუსეთის საელჩოს ვაშინგტონში კომენტარი აგრეთვე არ გაუკეთებია.

ორიგინალი