ცხოვრება ძველებურად გრძელდება – არა, გმადლობთ

30 ოქტომბერი 2008

ახლა რუსეთისთვის წინააღმდეგობის გაწევამ შესაძლოა ევროპას მომავალში სერიოზული ტკივილი აარიდოს.

საერთო აზრია, რომ საქართველოს მოვლენების შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა. ევროპა გამოაფხიზლა ყოფილი "კგბ"-ს რეჟიმის რუსეთმა, მისმა რეპრესიებმა ქვეყნის შიგნით, საგარეო აგრესიამ, ევროკავშირსა და ნატოში "დაყავი და იბატონე"-ს პრინციპით მოქმედებამ. ასე რომ, დავემშვიდობოთ თავის მოტყუებას, უყურადღებობას და აზრთა სხვადასხვაობას, მივესალმოთ ერთობას და სწორ გადაწყვეტილებებს. მოკლედ, ცხოვრება ძველებურად ვეღარ გაგრძელდება.

თითქოს ყველაფერი დიდი ხნის წინ მოხდა. ახლა ევროკავშირში სულ სხვა განწყობაა. საქართველოს ომში ბრალი ორივე მხარეს მიუძღვის. რუსეთის მკვეთრი რეაქცია, თურმე მხოლოდ სააკაშვილის წაქეზებამ გამოიწვია. პრიორიტეტმა ევროპის, ძველის და ახლის, ეკონომიკის საკითხებისკენ გადაინაცვლა. კრემლთან დავის დრო, განსაკუთრებით წაგებულ საქმეზე, აღარ არის. ასე რომ, ცხოვრება ძველებურად გრძელდება.

ეს მართლაც ასეა თუ არა, ამ თემის კითხვის ნიშნის ქვეშ დაყენება, სასაცილოა. საქმე გაყინულ საბანკო ანგარიშებში ან ფულის გათეთრებისთვის ძებნილ კრემლის ახლობლებში კი არ არის, არამედ საკითხი ასე დგას - უნდა დაიწყოს თუ არა რუსეთ-ევროკავშირის მოლაპარაკებები პარტნიორობისა და თანამშრომლობის ახალ ხეშეკრულებაზე (PCA). კრემლმა უკვე განაცხადა, რომ ეს საკითხი დიდად არ ანაღვლებს. არსებული შეთანხმება მოძველებულია, მაგრამ წლიდან წლამდე გართულებების გარეშე მუშაობს. ახალ ხელშეკრულებაზე მოლაპარაკებების ძირითადი ეფექტი ის იქნება, რომ უფრო მეტი შეხვედრები გაიმართება, რომლებზეც "ჰარდლაინერებს" (ან ცხელთავა ქვეყნებს, იმის მიხედვით რას ფიქრობთ თქვენ მათზე) მათთვის მიუღებელი ყველა საკითხის დაბლოკვისთვის, მეტი შანსი მიეცემათ.

ზოგიერთი ამგვარი ქვეყნისთვის არაფერი შეცვლილა, როგორც ჩანს კრემლი თავს უსიამოვნებებისგან სწრაფად დაიძვრენს. პარტნიორობის ხელშეკრულებაზე მოლაპარაკებების გადადება საკმაოდ უაზრო სანქცია გახლდათ, თუმცა ეს მაინც რაღაც იყო, რაზეც ევროკავშირი, როგორც საჯარიმო ზომაზე დათანხმდა, და რაც იმ დროისთვის საქართველოში მშვიდობის და სამართლის მიღწევის მნიშვნელოვან პირობად განიხილებოდა.

რუსეთმა ზოგიერთი ვალდებულება შეასრულა, მარამ – არა ყველა. რუსეთის მიერ ამჟამად მთლიანად ოკუპირებულ ორ სეპარატისტულ რეგიონში, სამხრეთ ოსეთსა და აფხაზეთში ჩატარებული ეთნიკური წმენდა საშინელება იყო. რუსეთმა არ გაიყვანა თავისი ჯარები "8-8-8"-მდე არსებულ პოზიციებზე (ასე შეარქვეს 8 აგვისტოს პრო-ქართველებმა - "9/11"-ის, 2001 წლის 11 სექტემბრის ტერორისტული აქტების აღმნიშვნელი ტერმინის გამოძახილი). ბატონ სააკაშვილს თავის წილი შეცდომები ნამდვილად აქვს, მაგრამ იგი საკუთარ ქვეყნის შიგნით მოწინააღმდეგეების რთული წნეხის ქვეშ იმყოფება, რასაც ვერ ვიტყვით ვლადიმერ პუტინის რეჟიმზე რუსეთში.

ამ გადმოსახედიდან, მოლაპარაკებების განახლება კრემლში სახიფათო სიგნალს გაგზავნის, რომ ევროკავშირს არ აქვს ნებისყოფა მყარად დაუდგეს და გაუმკლავდეს ამ მისთვის უცხო ავანტიურიზმს.

ქვეყნები, რომლებიც ასე ფიქრობენ, უდავოდ უმცირესობაში არიან. ერთ დროს მკაცრი შვედეთი არბილებს პოზიციას, რადგან მალე, 2009 წლისთვის მისი ევროკავშირის თავმჯდომარეობა მოდის. ბრიტანეთი მერყეობს. ბალტიის ქვეყნებს იზოლაციაში მოქცევის ეშინიათ. საუკეთესო შემთხვევაში, ისინი შეიძლება იმის იმედად იყვნენ, რომ მკაცრად მოითხოვონ ევროკავშირისგან რაიმეს გაკეთება ისეთი ქვეყნებისთვის, როგორებიც არიან უკრაინა, საქართველო და მოლდავეთი. ჩეხეთის, პოლონეთისა და შვედეთის იდეა "აღმოსავლეთის პარტნიორობა"-ზე, ამჟამად მხოლოდ ქაღალდზე არსებობს. ფული და პოლიტიკური ვალდებულებები მის საფუძველს გაამყარებდა.

ამ მინიმალური პირობების მოთხოვნაც კი შეიძლება უაზრო საქმედ ჩანდეს. "ცხოვრება ძველებურად გრძელდება" ბანაკი (დიდი ევროპული ქვეყნების უმრავლესობა) გაჰყვირის, რომ ასეთ საკითხებში სიჯიუტეს შენი მეგობრები წყობიდან გამოჰყავს, ხოლო მტერს არ აზიანებს. თუმცა ისტორია საპირისპიროზე მეტყველებს. მაგალითად, ლიტვა, მარტო და ძლიერად იბრძოდა წლის დასაწყისში, რათა ევროკავშირს საქართველოსთვის და რუსეთის მუქარებთან დაკავშირებული სხვა საკითხებისთვის, მეტი ყურადღება მიექცია. შესაძლოა ეს ცოტა უხეში ფორმით მოხდა, მაგრამ დღევანდელი გადმოსახედიდან ჩანს, რომ ეს იყო საკმაოდ მართებული და მამაცი საქციელი. მაშინ რომ ევროპას მოესმინა ან ემოქმედა, შესაძლოა ომი და დამცირება თავიდან აგვეცილებინა.

ორიგინალი