ფრედ ვეიერი, ოლგა პოდოლსკაია
2 ოქტომბერი 2008
ევროკავშირის მისიის საქართველოში შესვლის შემდეგ ახალი დეტალები გამოიკვეთა. ეს დეტალები აურყოფს რუსულ ვერსიას ქართველთა მიერ ომის დაწყების შესახებ.
ვინ დაიწყო რუსეთ-საქართველოს ომი?
თუ ამ კითხვას ყოფილი საბჭოთა პროვინციის დედაქალაქის მცხოვრებლებს დაუსვამთ, პასუხად ერთხმად მიიღებთ-საქართველომ.
რამდენიმე საათის შემდეგ, რაც ცალმხრივად ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ განცხადება გაკეთდა, საქართველოს პრეზიდენტმა, მიხეილ სააკაშვილმა, მეამბოხე სამხრეთ ოსეთზე კონტროლის აღსადგენად, 7 აგვისტოს მასირებული საარტილერიო შეტევის ბრძანება გასცა.
”მადლობა უფალს, რუსები დროზე მოვიდნენ”-გვითხრა ელენა ხუბოევამ, რომელიც გვიყვება, რომ სარდაფში დაიმალა და თავს ამით უშველა-”ქართველები ქუჩაში ყველას, კლვადნენ”.
მაგრამ დამოუკიდებელი რუსი ჟურნალისტის აზრით, ახლად აღმოჩენილი დეტალები რუსულ ვერსიას არ ადასტურებს. გასულ კვირას გაეროში, საქართველოს პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილიც განსხვავებულად აღწერდა მოვლენებს და დამოუკიდებელ გამოძიებას ითხოვდა იმისთვის, რომ ”გაირკვეს როგორ და ვინ დაიწყო ეს ომი”.
კითხვაზე პასუხის მოძიებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს არა მხოლოდ ისტორიული ან სამეცნირო კვლევებისათვის, არამედ იმისთვის, რომ მსოფლიომ სწორად აღიქვას აღოძინებული რუსეთის რაობა. რას აპირებს მოსკოვი, აგრესიულად განაცხადოს თავისი უფლებები რეგიონზე, იმაზე, რომ საკუთარი შემოგარენის დაიცავს, თუ ის უფრო შორს აპირებს წასვლას და ყოფილი საბჭოთა კავშირის სამხედრო და საერთაშორისო ძლევამოსილების აღდგენას გეგმავს?
ზუსტად ასევე მნიშვნელოვანია კითხვაზე პასუხის მიღება სააკაშვილის ქმედებების სწორად შეფასებისთვის. გასულ კვირას, გაეროში ის აცხადებდა, რომ ”საქართველოს თავს მხოლოდ იმიტომ დაესხნენ, რომ ის წარმატებული დემოკრატიის ქვეყანაა” და იმიტომ, რომ ეს პატარა კავკასიური ქვეყანა ნატოში შესვლას აპირებს.
”საქართველოში, ისევე როგორც მთელ მსოფლიოში კითხვაზე, თუ როგორ დაიწყო ომი ჯერ პასუხი ვერ გაუციათ”-გვითხრა არჩილ გეგეშიძემ სტრატეგიული და საერთაშორისო კვლევების ცენტრის ექსპერტმა. ”ჩვენ გვინდა ვიცოდეთ, შეგვეძლო, თუ არა კრიზისის თავიდან აცილება”
საქართველო აგრესორია?
კრემლის მტკიცებით, ქართული შეტევის შესაჩერებლად და ადილობრივთა დასაცავად მათი შემოსვლა ამ ტერიტორიებზე აუცილებელი იყო. აქ მცხოვრებთა უმეტესებას რუსული პასპორტი აქვთ და, გარდა ამისა 1992 წლიდან რუსეთი რეგიონში ოფიციალურად ახორციელებს სამშვიდობო მისიას. მსოფლიოში უმეტესობა რუსული ვერსიის ძირითად მომენტებს იზიარებს და მხოლოდ მცირე ნაწილი არ ეთანხმება.
სამხრეთ ოსეთის ტერიტორია როდ აილენდისას უტოლდება, აქ დაახლოებით 70 000 ადამიანი ცხოვრობს. რეგიონმა დამოუკიდებლობა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ გამოაცხადა.
1992 წლიდან, ქართული ჯარის დამარცხების შემდეგ და გასულ ზაფხულამდე, აქაურები რუსეთის პროტექტორატის ქვეშ მშვიდად ცხოვრობდნენ. არ არსებობდა მცირედი შანსი, რომ ვინმე, თუნდაც მოსკოვი, მათ დამოუკიდებლობას აღიარებდა. საერთაშორისო ნორმების თანახმად, სამხრეთ ოსეთი საქართველოს განუყოფელი ნაწილია, მაგრამ რუსები აცხადებენ, რომ რეგიონის ძალისმიერი დაბრუნების მცდელობის შემდეგ, საქართველომ ამ მიწებზე უფლება დაკარგა.
რუსეთის პრეზიდენტმა დიმიტრი მედვედევმა აგვისტოს ომის შემდეგ სამხრეთ ოსეთისა და აფხაზეთის დამოუკიდებლობა აღიარადა აქ მუდმივმოქმედი სამხედრო ბაზა დააყენა.
”რუსეთი ბოლო ექვსი თვეა აქტიურად ემზადება საქართველოს აგრესიის მოსაგერიებლად, რადგან სადვაზვერვო სამსახურები მუდმივად გვაფრთხილებდნენ, რომ სააკაშვილი სამხრეთ ოსეთზე ან ფახაზეთზე თავდასხმას აპირებს”, გვითხრა დუმას საერთაშორისო ურთიერთობათა კომიტეტის თავმჯდომარის მოადგილემ, ანდრეი კლიმოვმა. კლიმოვმა მოვლენათა დეტალური თაიმლაინი შეადგინა, რომლის თახმადაც 58-ე არმია სამხრეთ ოსეთში 8 აგვისტოს შუა დღეს შევიდა, ქართველთა მიერ ცხინვალის დაბომბვის დაწყებიდან 20 საათის შემდეგ.
თუ შეტევა რუსებმა დაიწყეს?
”ომის დაწყების მომენტისთვის ჩვენ სათანადოდ მზად არ ვიყავით და სააკაშვილმა ცხინვალის დანგრევა მოასწრო”-ამბობს კლიმოვი.
მაგრამ სააკაშვილს ვერსია, როგორც მინიმუმ, ერთი რუსი სამხერდო ექსპერტის აზრს ემთხვევა, ის ამტკიცებს, რომ მან შენაერთები სამხრეთ ოსეთში რუსული ჯარების შეტევის შესაჩერებლად გადაისროლა.
სააკაშვილი მუდამ იმას იმეორებს, რომ ქართული სადაზვერვო სამსახურების ცნობით, რუსული ჯარისა და სამხედრო ტექნიკის დიდი მასა სამხრეთ ოსეთში უკვე 7 აგვისტოს შევიდა მანამდე, სანამ ქართველები შეტევაზე გადავიდოდნენ.
აშშ-ს შესაბამისი სამსახურები მის ვერსიას დოკუმენტური მონაცემებით ვერ ადასტურებენ იმის გამო, რომ სწორედ იმ მომენტში, სატელიტური სისტემები ერაყისკენ იყო მიმართული, გარდა ამისა ღრუბლიანი ამინდი დაკვირვებას აფერხებდა.
საქართველო დარწმუნებულია, რომ რუსეთი სამხედრო ქმედებებისთვის ”ვარდების რევოლუციის” შემდეგ ემზადება, სწორედ ამანაც უბიძგა ქვეყანას ნატოსკენ. გარდა ამისა, ნავთობით მდიდარ ამ რეგიონში საქართველომ თავი აშშ-ს მთავარ მოკავშირედ გამოაცხადა. აშშ-ს ოფიციალურ პირთა უმეტესობა ქართველთა ამ ხედვას ეთანხმება.
რუსული გამოცემის ”ნოვაია გაზეტას” სამხედრო კორესპონდენტმა პაველ ფელგენჰაუერმა მოვლენათა განვითარების ახალ დეტალებს მიაგნო.
წყარომ რუსული შეიარაღებული ძალებიდან ფელგენჰაუერს აცნობა, რომ ”რუსეთის გენერალურმა შტაბმა ომი საქართველოსთან ჯერ კიდევ აპრილში დაამტკიცა”. მომდევნო თვეებში ამ ამისთვის მზადება დაიწყო, მაგალითად, შემოწმდა საზღვაო ფლოტის მზაობა.
ივლისში აფხაზეთში რკინიგზის აღსადგენად რუსული სამხედრო შენაერთები გაიგზავნა, ვლადიკავკაზში, სამხრეთ ოსეთის საზღვართან, 58-ე არმიის წვრთნები დაიწყო. ეს წვრთნები ომის მომზადების ბოლო ეტაპს შეადგენდა - ამბობს ჟურნალისტი.
რუსული არმიის წარმომადგენლების თქმით კი, წვრთნები რუტინულ ხასიათს ატარებდა, გრძელვადიანი გეგმის ნაწილი იყო და არაფრით უკავშირდებოდა მომავალ ომს.
”ასეთ წვრთნები წელიწადში სამჯერ ტარდება”- გვითხრა სტანისვალ კესაევმა, სამხრეთ ოსეთის პარლამენტის ვიცე-სპიკერმა-”ყველამ ვიცოდით: სააკაშვილი, რომელიც იმის მტკიცებას ცდილობდა, რომ ნატოში შესასვლელად უკან არაფერზე დაიხევდა, წინდაუხედავი ნაბიჯების გადადგმას აპირებდა”.
ქართველი ექსპერტები ამტკიცებენ, რომ რუსებმა უამრავი პროვოკაცია დაგეგმეს-ბომბავდნენ ქართულ სოფლებს, თავს ესხმოდნენ ქართულ პოლიციას. ომის დაწყების წინ ცხადი გახდა, რუსეთი ომს აპირებს და ყველაფერს გააკეთებს იმისთვის, რომ საქართველო ხაფანგში შეიტყუოს, გვითხრა არჩილ გეგეშიძემ.
იმას, რასაც ქართველი ექპერტები რუსულ პროვიკაციად აღწერენ, კლიმოვის თაიმლაინში, პირიქით, ქართველთა პროვოკაციად სახელდება: ოს ოფიციალურ პირთა მკვლელობები და გატაცების ფაქტები.
ევაკუაცია შეტევის წინ
სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენლები არ უარყოფენ, რომ ომის დაწყებამდე რამდენიმე დღით ადრე ევეკუაცია ჩაატარეს და მშვიდობიანი მოსახლეობა გახიზნეს. ალბათ, ამიტომაც ვერ შედგა ”გენოციდი”, რომელიც რუსების ერთ-ერთი მთავარი ბრალდება იყო. ადამიანის უფლებათა დაცვის საერთაშორისო ორგანიზაციებმა განაცხადეს, რომ სულ 137 ადამიანი დაიღუპა და მათ შორის უმეტესობა სამხედრო მოსამსახურე იყო.
”ომი დანარჩენი მსოფლიოსთვის იყო მოულოდნელი, ჩვენ მას ველოდით”-გვითხრა სტანისლავ ზიზოევმა სამხრეთ ოსეთის წარმომადგენელმა-”ვხედავდით, რომ ქართული ჯარი გვიახლოვდება, ჰოდა, გავიყვანეთ ჩვენი ოჯახები ცხინვალიდან”.
რუსული უფლებადაცვითი ორგანიზაცია ”მემორიალი” ზუსტად იმავეს აღწერს რეგიონის ქართულ სოფლებთან მიმართებაში- ”სოფლის მცხოვრებლებს პროქართველი ლიდერები მიდამოების დატოვებას ურჩევდნენ და უკან დაბრუნებას უახლოეს დროში პირდებოდნენ”-ამბობს ალექსანდრე ჩერკასოვი ”მემორიალის” აქტივისტი.
გასულ კვირას ცხინვალის პარკში, უზარმაზარ დაბომბილ ობიექტთან, რომელიც წინათ პარლამენტის შენობა იყო, სამხრეთ ოსეთის პრეზიდენტი გვეუბნებოდა, რომ მსოფლიოს კიდევ დიდხანს შეუძლია ომის დეტალებზე იკამათოს, მაგრამ მას მხოლოდ დანგრეულის ადგენა აღელვებს.
”ჩვენ თავისულება მშვიდობიანად გვინდოდა მიგვეღო, მაგრამ ჩვენმა მეზობელმა ეს არ ისურვა. ახლა უკვე თავისუფლები ვართ და სიცოცხლე მხოლოდ ამიტომაც ღირს”
No comments:
Post a Comment