ჯოშუა ჩაფინი
ევროპის სწრაფვა - რუსეთის გვერდის ავლით სტრატეგიული გაზსადენი აეშენებინა - 19 მარტს ბეწვზე ეკიდა იმ დროს, როდესაც მონაწილე-ქვეყნებს ბოლო მცდელობა ჰქონდათ 5 მილიარდ ევროდ შეფასებულ ინფრასტრუქტურულ პროექტზე შეთანხმებულიყვნენ, რამაც სერიოზული წინააღმდეგობები შექმნა.
რამდენიმე დიპლომატის თქმით, მძიმე მოლაპარაკებები პროექტების შედარებით მცირე ჯგუფზე, რომლებიც ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაუმჯობესებისა და ეკონომიკის სტიმულირებისთვის აუცილებელია, ევროკავშირის ავტორიტეტისთვის ნამდვილ გამოცდად იქცა. შეძლებდა კი ის სერიოზული გამოწვევებისთვის ეპასუხა?
“ეს ჭეშმარიტების წამია,” განაცხადა ერთ-ერთმა დიპლომატმა ბრიუსელში, ევროკავშირის სამიტის კულუარებში ჟურნალისტებთან საუბრისას.
კამათის მთავარი თემა “ნაბუქოს” გაზსადენია, რომელმაც კასპიის რეგიონიდან ბუნებრივი გაზის ტრანსპორტირება თურქეთის ტერიტორიის გავლით ავსტრიამდე უნდა მოახდინოს.
რუსეთ-უკრაინის მორიგი კონფლიქტის შემდეგ, რომელსაც გაზის მიწოდების შეფერხება მოჰყვა, იანვარში ევროკომისიამ 3 300 კილომეტრის გაზსადენის პროექტს მხარი დაუჭირა. კომისიამ მონაწილე-ქვეყნებს მოუწოდა საკუთარ თავზე აეღოთ 5 მილიარდი ევროს მობილიზება (6.9 მილიარდი დოლარი, 4.7 მილიარდი ფუნტი სტერლინგი), რომელიც ენერგეტიკული უსაფრთხოების განმტკიცებისთვის რამდენიმე პროექტზე უნდა დაიხარჯოს.
გერმანიამ, რომელიც საერთოევროპული ბიუჯეტის უმსხვილესი დონორია, არაერთხელ გამოხატა თავისი ეჭვი იმ გეგმასთან დაკავშირებით, რომელიც ერთობლივად გაზის და ელექტრო ქსელების, ოფშორული ქარის ელექსტროსადგურების და საცდელი ქარხნების (თხევადი აირის დამარხვისა და გამოჭერას) დაფინანსებას ითვალისწინებს.
ბოლო დღეებში გერმანიის წინააღმდეგობა “ნაბუქოს” პროექტზე იყო კონცენტრირებული. გერმანიის მთავრობას მიაჩნია, რომ აღნიშნულ პროექტს ეკონომიკის სტიმულირება არანაირად არ შეუძლია, რადგან სამშენებლო სამუშაოები მხოლოდ რამდენიმე წლის შემდეგ დაიწყება.
“ნაბუქოს” პრობლემა განსაკუთრებით მგრძნობიარეა, რადგან გერმანია ამ პროექტის კონკურენტ გაზსადენს “ჩრდილოეთ ნაკადს” უჭერს მხარს, რომელიც რუსულ გაზს გერმანიას ბალტიის ზღვის გავლით მიაწოდებს.
პოლონეთი, “ჩრდილოეთ ნაკადის” სასტიკი მოწინააღმდეგეა, ის რუსეთის გავლენაზე ნებისმიერ მინიშნებებს დიდი ეჭვით უყურებს. გუშინ პოლონეთი ამტკიცბდა, რომ “ნაბუქოს” მშენებლობასთან დაკავშირებულ გეგმაზე უარის თქმა არ შეიძლება, თუკი ევროკავშირს ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაუმჯობესებასთან დაკავშირებული დაპირების შესრულება სურს.
პოლონეთის პრემიერ-მინისტრმა დონალდ ტუსკიმ “ნაბუქოს” მშენებლობაზე ასეთი კომენტარი გააკეთა: “ეს დივერისიფიკაციის და შესაბამისად ევროპის უსაფრთხოების მისაღწევად საუკეთესო საშუალებაა.”
სხვა დიპლომატების პროგნოზით, მოლაპარაკებების ასეთ გვიან ეტაპზე “ნაბუქოს” სიიდან ამოღება, მთელი გეგმის ჩაშლას გამოიწვევს, რაც თავის მხრივ, ყველა მონაწილეს უხერხულ მდგომარეობაში ჩააგდებს.
დავა 5 მილიარდიან გეგმაზე ჩრდილს აყენებს ევროკავშირის მცდელობას მოლაპარაკებას კოპენჰაგენში დეკემბრის შეხვედრის წინ მიაღწიოს, სადაც გლობალური დათბობის საკითხებზე საერთაშორისო შეთანხმების განხილვა უნდა მოხდეს.
No comments:
Post a Comment